Quote (Feb 2021) - วาทะปราชญ์ควอนตัมจีน

ปรมาจารย์ท่านนี้คือหนึ่งในสามขุนพลควอนตัมจีนของมหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ (USTC : University of Sciecne and Technology of China - เมืองเหอเฝย์ มณฑลอันฮุย) ผู้ปฏิเสธการขอถ่ายภาพที่ระลึกเมื่อครั้งลงนามความเข้าใจ (MOU) กับเมืองไทย (Q-Thai forum) เพราะเจ้าตัวขอ "อยู่เบื้องหลังเป็นผู้สนับสนุนขอเป็นผู้ low profile" เกษียณอายุแล้วเจ็ดสิบกว่าอยากพักแต่ “ไม่มีใครอยากให้ไปไหน” นั่นคือสองคำกล่าวที่ลูกศิษย์รุ่นลูกหลานย้อนรำลึก เพราะเป็นทั้งคุรุ ผู้รู้ ผู้หาทุนมาสร้างด้วยมือตนเอง ตอบเรื่องควอนตัมออกสื่อสอนให้กับลูกหลานด้วยตนเองเช่นกัน ไม่ใฝ่ฝันสร้างภาพลักษณ์ด้วยคำว่าควอนตัม แต่กลับกันกลายเป็นผู้มีบารมีเป็นหนึ่งในสามปราชญ์ควอนตัมของมหาวิทยาลัย USTC อาวุโสสูงสุด สร้างบริษัทเกิดใหม่ มีผลงานวิจัยจำนวนรวมมากที่สุดด้านรหัสลับควอนตัมโลก (อันดับทิ้งห่างนักวิจัยจากตะวันตกไกลลิบ - ผลสำรวจ scopus & science direct: keyword ‘Guo Guangcan’) ผู้คนรอบข้างจึงอยากเข้าหาไม่ว่าควอนตัมความใดมาถึงในสังคม ... อยากใกล้ อยากสนทนา ฯ

มหาวิทยาลัยเมืองหลวงแห่งควอนตัมนี้มีสามทีมควอนตัมหลักชื่อเรียกจำง่ายคล้ายตัวเลขดัชนีการเติบโตทางเศรษฐกิจ ‘GDP’ โดยหยิบเอาชื่อหัวหน้าทีมผู้มีตำแหน่งปราชญ์ (academician) ทั้งสามมาขาน (Prof.Guo Prof.Dong และ Prof.Pan) โดยศาสตราจารย์ Guo Guangcan คือผู้มีอาวุโส ส่วนชื่อสุดท้ายนั้นคุ้นเคยดีทั่วโลกเป็นปราชญ์หน้าใหม่สุดแต่โด่งดังสุดในระยะเวลาอันสั้นกับโครงการดาวเทียมควอนตัม (2016) และปรากฏการณ์คำนวณควอนตัมแสงที่ออกตัวนำกูเกิลไปแล้ว (2020) เพียงแค่สามปรมาจารย์ในถ้ำเดียวกันนี้รวมทีมนับผลงานแล้วจะทิ้งห่างมหาวิทยาลัยดังเก่าแก่ของโลกตะวันตกแห่งใด ๆ ไปไกลมาก ... ณ USTC นี้มีโอกาสกับเทคโนโลยีควอนตัมมากเหลือเกินแม้ไกลจากปักกิ่งเกือบพันกิโลเมตร

ด้วยบรรยากาศที่เพียบพร้อมทั้งคน งบ และวิทยาการ ณ เมืองหลวงของวงการ สไตล์การอธิบายคำว่าควอนตัมอันโดดเด่นได้กำเนิดขึ้นในชั้นเรียนของศาสตราจารย์ Guo ด้วย “สิ่งที่ใกล้ตัวที่มีชีวิต” อันผิดแผกไปจากที่คุ้นหูกันมานานของโลกตะวันตก และได้กลายเป็นความประทับใจเผยแพร่ไปทั่วประเทศจีน หนึ่งในตัวอย่างดังนั้นคือ เรื่อง “ยาย แม่ ลูกสาว (GrandMa Mum Daughter)” (อนึ่ง กรณีที่ยกสิ่งมีชีวิตมาอธิบายกลศาสตร์ควอนตัมทั่วโลกปรากฏให้ถกเถียงกันอยู่อีกสองแนวทางเด่นอื่นคือ “การเล่นจ๊ะเอ๋ของทารก” โดยศาสตราจารย์จากเอ็มไอที - Seth Lloyd และแขนงสาขาชีววิทยาเชิงควอนตัม (Quantum Biology) ซึ่งยังคงเป็นแนวคิดที่โต้แย้งกันมากของนักวิทยาศาสตร์)

ตัวอย่างสตรีในครอบครัวสามวัยอันน่าประทับใจนี้นั้น หนึ่งในนักศึกษาหญิงผู้มีโอกาสสดับฟังได้ถ่ายทอดจากภาษาจีนมาให้ Q-Thai Forum ต่อว่า ... to understand the non-locality of the quantum world by an inappropriate example: "The mother in Beijing, when her daughter gives birth to her first baby in Shanghai, immediately becomes a grand mother, although she knows nothing about that. Because of the correlation of identity between the mother and her daughter, the moment her daughter becomes a mother is certainly the moment that her mother becomes a grand mother” (ความเดิมภาษาจีน)

และเมื่อปี ค.ศ. 2019 ปราชญ์ขรึมผู้อยู่เบื้องหลังหลายทีมควอนตัมย่อยที่เหอเฝย์รวมมากกว่าร้อยชีวิตผู้เดียวกันนี้ ยอมออกรายการทีวีวาไรตีเพื่อตอบคำถามให้กับเยาวชนกับเรื่องที่นักวิชาการทั่วไปมักไม่อยากอยู่หน้ากล้อง หากจำเป็นจะนำเสนอแค่ในวงการวิชาการใกล้เคียงไม่ห่างนัก เพราะคำว่า “ควอนตัม” อธิบายอย่างไรผู้ฟังชาวบ้านทั่วไปก็ส่ายหน้าจึงเป็นหัวข้อปราบเซียนที่นักฟิสิกส์ผู้คร่ำเคร่งไม่ใคร่ไปปรากฏตัวนอกวงการ แต่งานนี้ศาสตราจารย์ Guo ถ่ายทอดให้เยาวชนด้วยตนเองโดยมิใช่เพื่อการสร้างผลจำนวนนับ (KPI) กลับได้สลายกำแพงความห่างเหินให้กลายเป็นอีกหนึ่งความประทับใจ (จริง ๆ) นักเรียนนักศึกษาได้หยิบเอามาวนแชร์ในสังคมออนไลน์ของจีนกันมาก ... (อย่าลืมตรวจสอบความประทับใจนั้นด้วยตนเองกัน !) ...

มาถึงต้น ปี ค.ศ. 2021 กลุ่มงานนี้ได้แถลงข่าวดังของโลกครั้งใหญ่เมื่อ startup บริษัทหน้าใหม่ด้านการคำนวณที่เพิ่งตั้งมาเมื่อ 2017 Origin Quantum (ชื่อก่อนหน้า Benyuan หรือ Hefei YuanYuan quantum computing tech2018) ผู้กำลังพัฒนาเข้าใกล้ศักยภาพระดับเดียวกับ IBM Google โดยระดมทุนจากอุตสาหกรรมมิใช่เงินป้อนจากปักกิ่งเช่นกรณีรหัสลับควอนตัม บริษัทนี้ทำครบเพื่อแข่งจริงกับยักษ์ใหญ่ไอทีสหรัฐ ก่อนหน้านั้น (2020) ได้สร้างเครื่อง “Wu Yuan” ด้วยชิปตัวนำยวดยิ่ง KF C6-130 (6-qubit) เทียบเท่าของ IBM สามปีก่อน (2017) ไปแล้วมาแรงจัด ๆ (รุ่นแรก 2-qubit quantum processor, dubbed XW B2-100) ส่วน 24-qubit computer กำลังมา และ 64-qubit อย่างช้าต้นปี ค.ศ. 2022 จึงประเมินได้ว่าเหลือระยะห่างสามปีที่ตามหลัง IBM และสองปีหลัง Intel เลยทีเดียว) มีกว่าร้อยบริษัทจับจองการใช้งานผ่านคลาวด์ด้วยแล้ว

นอกจากการแถลงข่าวระดับที่น่าทึ่งในอีกสาขาการคำนวณเหตุการณ์เดียวกันนั้น ปราชญ์ผู้อันเป็นที่สรรเสริญได้ผลิตวาทะที่น่าประทับใจอีกครั้งด้วย โดยเล่าเรื่องคอมพิวเตอร์ควอนตัมแบบตัวนำยวดยิ่งคล้ายกับของ IBM และ Google ที่กำลังมาท้าแข่งบนเวทีโลกด้วยการเทียบเคียงส่วนต่าง ๆ กับสิ่งมีชีวิตอีกครั้งทั้งหัวใจ สมอง และเลือดเนื้อของร่างกายถูกยกมาให้ตรองดูด้วยตนเอง (ข้อความในภาพ quote) ความก้าวหน้าของเครื่องคำนวณสายพันธุ์จีนที่ทีมงานกำลังพัฒนาอยู่นั้นเขากำลังทำด้วยความทุ่มเทเพียงไร ... ช่างสวยงามดีแท้

จากการซึมซับเรื่องราวหลายปีมานี้หากรวบนำเอาความเป็น “ปราชญ์” หรือผู้มีอาวุโสเก่งกาจและดีเลิศของทีมควอนตัมจีนผู้นี้มาสรุปความสั้นสุด ๆ จะปรากฏว่า

คุรุ ผู้สร้าง ผู้หา ผู้ตอบคำถาม ผู้เปิดโอกาส ผู้สนับสนุน ฯลฯ ตอบหัวข้อควอนตัม

ให้สังคมจีนจริงจังทุกระดับ “ด้วยตนเอง"

และผู้เปล่งบารมีการไม่ยึดติด การถ่อมตน และนิยมอยู่เบื้องหลัง

สนับสนุนคนรุ่นใหม่ อีกทั้งห่างเหินจากเวทีสร้างภาพลักษณ์ตนเอง

ศาสตราจารย์ Guo Guangcan ปราชญ์ควอนตัมจีน !

……

บทเรียนโลกสอนไทย

การเรียนรู้จากผู้สุขุมลุ่มลึกปรมาจารย์จีนท่านนี้ทำให้เกิดภาพสะท้อนกลับมาเมืองไทยด้วยภาพคุ้นเคยที่เคยปรากฏอัน "ตรงกันข้าม" เพราะแนวทางปราชญ์กิตติมศักดิ์ไทยบางกรณีตัวอย่างที่ฉายอยู่ทั้งด้านหน้าบนเวทีกับการแทรกชื่อเวทีแถลงข่าว เปิดงาน จัดงบ ชิงเจ้าภาพกิจกรรมสร้างภาพลักษณ์ เคยเป็นผู้สนับสนุนสร้างรางวัลแต่กลับเป็นผู้รับรางวัลนั้นเองในเวลาต่อมา ฯลฯ แต่ยามใดสังคมไทยต้องการเพียงแค่ความรู้แก้ไขปัญหาวิทย์เทียม (speudoscience) ผู้ต้องการครองอัตตาวิทย์ไทยกลับหายไปจากทุกเวทีกรณีเช่นเครื่องตรวจสุขภาพควอนตัมลวง เหรียญจตุคามควอนตัมราคาสามล้าน ความเร็วรถเฟอร์รารี่ 177กม./ช.ม. เครื่องขโมยความฝัน V2K หรือผลิตภัณฑ์ควอนตัมปลอมมากหลาย ปราชญ์แนวไทยอยู่ดีไฉน ? อีกทั้งวจีวาทะสำคัญหลังเวทีมีปรากฏเช่นกันแต่กระนั้นมิได้ไปในทางสร้างความรู้ให้สังคมเพื่อความความเข้าใจควอนตัมที่ถูกต้องแก่เด็กและเยาวชนหรือผู้ใด หากเป็นวาระเพื่อการสร้างภาพลักษณ์ต่อโอกาสตนเองต่อ ๆ มาอีก (quote of the year 2017) ภาพการเป็นปราชญ์อาวุโสของไทยบางกรณีสำคัญอันเกี่ยวข้องกับวงการเทคโนฯควอนตัมจึงสวนทิศกับตัวอย่างจากเมืองจีน ... ไปกันคนละทาง !

ปราชญ์คือ คุรุ กูรู ผู้รู้ ผู้สร้าง ผู้สนับสนุนจริงจัง ฯลฯ หากเป็นดั่งของประเทศจีนตัวอย่างนี้ได้เพียงครึ่ง สังคมจะคงอุดมปัญญากว่าสี่สิบปีที่ผ่านมาไหม !

………………….